Gan là cơ quan đảm nhiệm nhiều công việc quan trọng đối với cơ thể. Nó có thể giúp bạn lọc độc tố ra khỏi máu, tạo protein và dự trữ năng lượng. Nếu có bất kỳ vấn đề gì xảy ra ở cơ quan lớn nhất này, bạn có khả năng sẽ gặp những triệu chứng như vàng da hoặc vàng mắt. Lúc này, bạn chắc chắn cần đến xét nghiệm chức năng gan.
Xét nghiệm chức năng gan bao gồm một loạt các bài kiểm tra. Bác sĩ sẽ lựa chọn một hoặc một vài xét nghiệm trong số đó để kiểm tra nồng độ protein và enzyme khác nhau trong máu. Enzyme là loại protein đặc biệt có khả năng gia tăng tốc độ phản ứng nhất định của quá trình trao đổi chất trong cơ thể.
Một số xét nghiệm chức năng gan hoạt động theo cơ chế tìm kiếm các enzyme mà bạn chỉ tìm thấy trong máu khi gan bị tổn thương hoặc mắc bệnh. Số còn lại chủ yếu kiểm tra xem liệu cơ quan lớn nhất này có hoạt động như mong đợi hay không.
Khi nào bạn cần đến xét nghiệm chức năng gan?
Bạn có thể thực hiện xét nghiệm bất kỳ lúc nào bạn muốn để kiểm tra sự hiện diện của những bệnh lý liên quan đến gan, chẳng hạn như viêm gan (một loại bệnh lý do virus gây ra và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng về sau). Các triệu chứng chung của những vấn đề về gan bao gồm:
Nước tiểu sẫm màu hoặc phân có màu sáng
Biếng ăn
Bụng hơi sưng
Suy nhược cơ thể
Vàng da hoặc vàng mắt
Xét nghiệm giúp bác sĩ nắm rõ bệnh cũng như phương pháp điều trị có hiệu quả hay không.
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện xét nghiệm chức năng gan, chẳng hạn như:
Nghiện rượu
Tiền sử gia đình mắc bệnh gan
Béo phì
Đái tháo đường
Cao huyết áp
Lạm dụng thuốc
Các loại xét nghiệm chức năng gan
Bạn có thể nghe bác sĩ hoặc y tá đề cập đến một số tên xét nghiệm chức năng gan phổ biến, bao gồm:
Xét nghiệm alanine transaminase (ALT)
Alanine transaminase là một loại enzyme phân giải protein và được tìm thấy chủ yếu ở gan. Nồng độ enzyme này cao trong máu nghĩa là bạn đang bị tổn thương gan.
Xét nghiệm phosphatase kiềm (ALP)
Phosphatase kiềm là một loại enzyme xuất hiện trong gan, ống mật và xương. Hàm lượng phosphatase kiềm cao khi gan bị tổn thương, ống mật bị tắc hoặc bệnh về xương xảy ra.
Albumin và tổng kiểm tra protein
Gan của bạn tạo ra hai loại protein chính là albumin và globulin. Nồng độ protein thấp có thể có nghĩa là gan đang gặp vấn đề.
Xét nghiệm aspartate transaminase (AST)
Aspartate transaminase là một enzyme khác được tìm thấy tại cơ quan lớn nhất. Nồng độ của nó trong máu cao có thể là một dấu hiệu của tổn thương hoặc bệnh lý liên quan đến gan.
Xét nghiệm bilirubin
Bilirubin được tạo ra khi các tế bào hồng cầu bị phá vỡ. Thông thường, gan làm sạch bilirubin ra khỏi cơ thể bạn. Nếu bạn có nồng độ bilirubin cao trong máu, cơ thể sẽ biểu hiện bằng cách khiến da và mắt chuyển sang màu vàng. Đây cũng là triệu chứng của bệnh gan (viêm gan).
Xét nghiệm gamma-glutamyltransferase (GGT)
Nồng độ enzyme gamma-glutamyltransferase cao có thể chỉ ra tổn thương gan hoặc ống mật.
Xét nghiệm L-Lactate dehydrogenase (LD)
Bác sĩ cũng kiểm tra nồng độ enzyme L-Lactate dehydrogenase khi bạn bị tổn thương gan. Tuy nhiên, các yếu tố khác cũng có khả năng làm tăng hàm lượng của nó lên.
Chuẩn bị xét nghiệm chức năng gan
Vì một số thực phẩm và thuốc có nguy cơ ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm chức năng gan, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn không ăn uống hoặc uống thuốc trong vòng 10 đến 12 giờ trước khi xét nghiệm.
Hãy liệt kê cho bác sĩ về bất kỳ loại thuốc nào mà bạn đang dùng, bao gồm các loại thuốc không kê đơn và bất kỳ chất bổ sung thảo dược nào.
Kết quả xét nghiệm chức năng gan
Nếu kết quả bạn đạt được không bình thường, bạn có thể phải thực hiện thêm một hoặc nhiều bài kiểm tra khác. Bởi vì xét nghiệm chức năng gan chỉ xác định bạn mắc bệnh, nhưng không rõ là bệnh nào.
Tiền sử gia đình mắc bệnh gan
Béo phì
Đái tháo đường
Cao huyết áp
Lạm dụng thuốc
Các loại xét nghiệm chức năng gan
Bạn có thể nghe bác sĩ hoặc y tá đề cập đến một số tên xét nghiệm chức năng gan phổ biến, bao gồm:
Xét nghiệm alanine transaminase (ALT)
Alanine transaminase là một loại enzyme phân giải protein và được tìm thấy chủ yếu ở gan. Nồng độ enzyme này cao trong máu nghĩa là bạn đang bị tổn thương gan.
Xét nghiệm phosphatase kiềm (ALP)
Phosphatase kiềm là một loại enzyme xuất hiện trong gan, ống mật và xương. Hàm lượng phosphatase kiềm cao khi gan bị tổn thương, ống mật bị tắc hoặc bệnh về xương xảy ra.
Albumin và tổng kiểm tra protein
Gan của bạn tạo ra hai loại protein chính là albumin và globulin. Nồng độ protein thấp có thể có nghĩa là gan đang gặp vấn đề.
Xét nghiệm aspartate transaminase (AST)
Aspartate transaminase là một enzyme khác được tìm thấy tại cơ quan lớn nhất. Nồng độ của nó trong máu cao có thể là một dấu hiệu của tổn thương hoặc bệnh lý liên quan đến gan.
Xét nghiệm bilirubin
Bilirubin được tạo ra khi các tế bào hồng cầu bị phá vỡ. Thông thường, gan làm sạch bilirubin ra khỏi cơ thể bạn. Nếu bạn có nồng độ bilirubin cao trong máu, cơ thể sẽ biểu hiện bằng cách khiến da và mắt chuyển sang màu vàng. Đây cũng là triệu chứng của bệnh gan (viêm gan).
Xét nghiệm gamma-glutamyltransferase (GGT)
Nồng độ enzyme gamma-glutamyltransferase cao có thể chỉ ra tổn thương gan hoặc ống mật.
Xét nghiệm L-Lactate dehydrogenase (LD)
Bác sĩ cũng kiểm tra nồng độ enzyme L-Lactate dehydrogenase khi bạn bị tổn thương gan. Tuy nhiên, các yếu tố khác cũng có khả năng làm tăng hàm lượng của nó lên.
Chuẩn bị xét nghiệm chức năng gan
Vì một số thực phẩm và thuốc có nguy cơ ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm chức năng gan, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn không ăn uống hoặc uống thuốc trong vòng 10 đến 12 giờ trước khi xét nghiệm.
Hãy liệt kê cho bác sĩ về bất kỳ loại thuốc nào mà bạn đang dùng, bao gồm các loại thuốc không kê đơn và bất kỳ chất bổ sung thảo dược nào.
Kết quả xét nghiệm chức năng gan
Nếu kết quả bạn đạt được không bình thường, bạn có thể phải thực hiện thêm một hoặc nhiều bài kiểm tra khác. Bởi vì xét nghiệm chức năng gan chỉ xác định bạn mắc bệnh, nhưng không rõ là bệnh nào.
0 comments: